Dit jaar minder eikenprocessierupsen, zijn we af van de plaag?

Het zal veel mensen opgevallen zijn: we horen dit jaar nog maar weinig over de eikenprocessierups. Die zorgde in de zomer van 2019 nog voor een plaag in Nederland. De haartjes die de rups verspreidt kunnen jeuk en kortademigheid veroorzaken bij mensen, en dreef gemeenten tot wanhoop.

Dit jaar valt het mee met de overlast, merkt het Kenniscentrum Eikenprocessierups. De nesten zijn kleiner en hangen hoger in de boom. De haartjes van rupsen komen daardoor minder snel op de grond en bij mensen terecht en dat betekent: minder jeuk en rode plekken.

Bovendien zijn gemeenten beter geworden in de bestrijding van de rupsen. “Eigenlijk iedere gemeente weet nu wel: dit is een serieus probleem en dit moeten we aanpakken”, zegt Silvia Hellingman van het Kenniscentrum Eikenprocessierups.

Gemeenten hebben naast de traditionele vormen van bestrijding, het wegzuigen van nesten, ook andere methoden. Zo loopt nu in 10 gemeenten een proef om het paringsproces van de diertjes in hun vlinderperiode te verstoren.

In deze video wordt uitgelegd hoe de overlast wordt aangepakt:

Dit gebeurt met vrouwelijke sekslokstoffen, die ingespoten worden in eiken, de boom waar de rups huist. “Mannetjes worden knettergek van deze feromonen, en kunnen het vrouwtje niet meer vinden”, zegt Silvia Hellingman. Zo worden er minder vrouwelijke processievlinders bevrucht, waardoor er uiteindelijk ook minder rupsen komen.

Ook plukken gemeenten vaker de vruchten van maatregelen die de biodiversiteit stimuleren. Vogels, vleermuizen, roofkevers, roofwantsen en sluipvliegen en -wespen zijn de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups. Gemeenten die al langer deze diersoorten stimuleren, merken ook dat het aantal eikenprocessierupsen afneemt.

Toch is er nog geen reden om te denken dat de overlast helemaal verdwijnt. Sterker, een deel van de rupsjes verstopt zich onder de grond en bijft daar een jaar of soms zelfs twee jaar zitten.

Rupsen komen dan pas later bovengronds waarna ze alsnog overlast veroorzaken. Dat kan dus zomaar volgend jaar het geval zijn.

Dus we moeten nog niet denken dat we ervanaf zijn, zegt Hellingman van het Kenniscentrum Eikenprocessierups. “Ook al worden wij beter in bestrijding, de rups wordt ook slimmer.”